Welk Fruit Moet Je Eten Als Je Vitamine B12 Nodig Hebt?

In welke groenten en fruit zit B12? – Vitamine B12 is niet te vinden in groente en fruit, Er is, vooral bij veganisten, regelmatig interesse naar bronnen van B12 die niet te maken hebben met dierlijke voeding zoals eieren, vlees, vis of kip. Er werd beweerd dat er vitamine B12 in banaan zit, dit is echter niet zo.

Banaan bevat namelijk, net zoals andere groente en fruit het ook niet bevatten, helemaal geen vitamine B12. Mango, kiwi, appels of paddestoelen worden ook regelmatig genoemd als bron van vitamine B12, ook deze groenten en fruit bevatten het niet. Daarnaast worden algen genoemd als een bron van vitamine B12.

Helaas kunnen wij mensen de vitamine B12 achtige verbinding in zeewier niet gebruiken. Vitamine B12 is alleen van nature aanwezig in dierlijke voeding zoals vlees en vis. Wanneer je dus banaan of zeewier eet om aan jouw B12 behoefte te voldoen, loop je het risico op een deficiëntie.

Hoe krijg ik snel mijn B12 omhoog?

Hoe kan ik een vitamine B12 tekort voorkomen? – Het voorkomen van een vitamine B12 tekort kan door voldoende dierlijke producten te eten, zoals vlees, eieren en zuivel. Als je vegetariër of veganist bent of vanwege andere redenen niet genoeg vitaminen binnenkrijgt, kun je overwegen om een multi-supplement te gebruiken.

Dat is effectiever, aangezien daarin ook ijzer en foliumzuur en andere micronutriënten waarop een tekort zou kunnen ontstaan, zitten. Het is raadzaam om een supplement te nemen die de dagelijkse ADH van vitamine B12 niet (of niet ver) overschrijdt. Dus met niet meer dan 100% van de ADH. Alleen als er sprake is van een ernstig tekort aan vitamine B12 is het zinvol om in overleg met de huisarts hooggedoseerde supplementen te nemen voor een beperkte periode.

Je kunt vitaminesupplementen het beste tijdens maaltijden innemen.

Waar zit de meeste vitamine B12?

Waar zit vitamine B12 in? – Vooropgesteld: vitamine B12 is voor fietsers in het bijzonder heel belangrijk. Vitamine B12 is namelijk essentieel voor de aanmaak van rode bloedcellen die zorgen voor zuurstoftransport in je lichaam. Daarnaast speelt vitamine B12 een cruciale rol in de goede werking van je zenuwstelsel.

Wat kun je zelf doen aan vitamine B12 tekort?

Update juni 2023: Hieronder lees je een interview met Bruce Wolffenbuttel uit 2018, inmiddels emeritus hoogleraar. Hij heeft in de laatste jaren van zijn werk in het UMCG veel aandacht gehad voor vitamine B12-tekort. Over het onderwerp is regelmatig discussie.

Het UMCG volgt de landelijke richtlijnen als het gaat over welke patiënten wel of niet in aanmerking komen voor behandeling. Lees hier meer over de afspraken tussen het UMCG en huisartsen, Een vitamine B12-tekort is al jaren onderwerp van verhitte discussie: rept de een van een hype, dan spreekt de ander van kortzichtigheid.

Bruce Wolffenbuttel, hoogleraar Endocrinologie en Stofwisselingsziekten in het UMCG, schuwt de discussie niet, en zoekt ondertussen naar stoffen in het bloed die een B12-tekort beter kunnen aantonen. Want ook wanneer de uitslag van bloedonderzoek naar een mogelijk tekort aan vitamine B12 goed lijkt, kun je een tekort eraan niet uitsluiten, ontdekte hij.

We moeten het belang van de patiënt niet uit het oog verliezen.” Een tekort aan vitamine B12 kan een grote impact hebben op de gezondheid, daarover is iedereen het eens.
B12 heb je nodig voor het maken van rode bloedcellen, de opbouw en werking van de zenuwen en het maken van DNA.
Het lichaam maakt de vitamine niet zelf aan, maar neemt het op uit dierlijke producten als vlees, eieren en zuivel.

Wie geen dierlijke producten eet, heeft een groter risico om een tekort op te lopen en wordt daarom aangeraden B12-supplementen te slikken. Maar ook mensen die wel genoeg dierlijke producten eten, kunnen een tekort oplopen. Dat komt, legt Bruce Wolffenbuttel uit, door de manier waarop het lichaam de vitamine verwerkt.

B12 is in voeding gebonden aan een eiwit.
In de maag wordt de vitamine losgekoppeld van het eiwit, en vervolgens aan een ander eiwit gekoppeld, intrinsieke factor genoemd.
Intrinsieke factor wordt speciaal voor dat doel in de maagcellen gemaakt.
Hierdoor kan het in het lichaam worden opgenomen.” Al die verschillende stappen maken de opname van B12 kwetsbaar, zegt Wolffenbuttel.

“Het hoeft maar op één plek niet goed te gaan, of de keten is doorbroken en de opname mislukt. Het kan bijvoorbeeld misgaan als de maag te weinig maagzuur aanmaakt, want voor opname in de dunne darm is maagzuur nodig. Iemand die maagzuurremmers slikt, loopt daardoor risico op een tekort aan B12.”

Hoe snel merk je dat je B12 tekort?

Wat zijn de gevolgen van een tekort aan vitamine B12? – Aangezien vitamine B12 essentieel is voor onder andere de gezondheid van het zenuwstelsel, het immuunsysteem, en de vorming van DNA, is de onderstaande lijst van klachten niet compleet. Niet alle klachten hoeven voor te komen, de ernst van de klachten kan variëren en ook hoeven de klachten niet voortdurend aanwezig te zijn.

Een vitamine B12-tekort is sluipend en het kan jaren duren voordat de klachten zich ontwikkelen en voordat ze ernstig worden.
Vaak wordt een vroege diagnose gemist door de vaagheid van een aantal klachten, en omdat veel klachten overeenkomen met andere aandoeningen.
Omdat vitamine B12 op zoveel systemen in het lichaam van invloed is, uit een tekort zich bij iedereen anders.

Waar de één met name last heeft van vermoeidheid, tintelingen, geheugenverlies en spierkrampen, heeft een ander problemen met zich concentreren, een ontstoken tong, menstruatieklachten en depressiviteit. Wel zijn er een aantal klachten die vaker voorkomen, zoals: vermoeidheid, psychische problemen, neurologische klachten, een ontstoken of dikke tong, het koud hebben en verlies van eetlust.

Wat is de beste tijd om vitamine B12 in te nemen?

De vetoplosbare vitamines A, D, E en K – Vitamine A (en de voorloper bèta-caroteen ), D, E en K zijn vetoplosbare vitamines. Omdat ze vetoplosbaar zijn, kan het lichaam ze opslaan en zullen ze het lichaam niet snel via de urinewegen verlaten. Het is het beste deze vitamines niet al te laat op de dag in te nemen, rond de lunch bijvoorbeeld.

Omdat deze vitamines graag samengaan met wat vet, is het aan te raden ze te combineren met bijvoorbeeld een visoliesupplement of met een half theelepeltje kokos- of olijfolie.
De meeste B-vitamines zijn betrokken bij de omzetting van voedingsstoffen naar energie.
Vitamine B Complex is dan ook energiestimulerend.

Omdat de B-vitamines, net als vitamine C allemaal wateroplosbaar zijn, kan vitamine B-complex het beste in de ochtend of bij de (vroege) lunch worden ingenomen, tijdens of net na het eten.

Welke vruchten bevatten B12?

Vitamine B12 in voeding of toch een supplement? – Vlees, vis, zuivel en eieren zijn voorbeelden van voeding met vitamine B12. Helaas zit er geen B12 in groenten en fruit en blijkt de variant in algen onbruikbaar voor de mens. Maar dit is geen reden tot paniek voor de vegans onder ons! Steeds meer vegan producten zijn verrijkt met vitamine B12.

Beste vormen vitamine B12 in hoge doseringenQuatrefolic®, de best opneembare vorm van foliumzuurGunstige invloed op vermindering vermoeidheid en futloosheid*

Advies nodig over vitamine B12? Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat. Vraag gratis advies aan

Hoeveel eieren voor voldoende B12?

2 eieren = 1 stukje vlees – Vitamine B12 is een wateroplosbare vitamine die alleen te vinden is in dierlijke producten zoals melk, melkproducten, vlees, vis en eieren. Omdat het bij eieren om dierlijke eiwitten gaat, bevatten ze én vitamine B1 én vitamine B12. Twee eieren (50 gram) zijn genoeg om 100 gram vlees (1 stukje) te vervangen.

Waar zit B12 in kaas?

Onze voedingskundige adviseert – Wij adviseren, net als het Voedingscentrum, voor volwassenen om dagelijks 2,8 microgram vitamine B12 te gebruiken. Dit advies is expres ruim gesteld, zodat het ook geldt voor degenen met een verhoogde behoefte (met uitzondering van zwangeren).

Dit houdt in dat de meeste mensen met een lagere hoeveelheid toekunnen.
Tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding bestaat een verhoogde behoefte aan vitamine B12 (namelijk 3,1 resp.3,5 microgram).
Vegetarische bronnen van vitamine B12 zijn producten van dierlijke oorsprong zoals melk, melkproducten, eieren en kaas.

Ook is vitamine B12 toegevoegd aan sommige vlees- en zuivelvervangers. Check hiervoor het etiket. Als je óf geen zuivel óf geen eieren gebruikt, kan het noodzakelijk zijn een supplement te slikken. Veganisten moeten dit zeker doen.

Product	Vitamine B12 (microgram per consumptie-eenheid in de linkerkolom)
Kippenei, gekookt (50 gram)	0,8 microgram
Glas halfvolle melk (225 ml)	1,0 microgram
Schaaltje magere yoghurt (150 ml)	0,4 microgram
Plak kaas (Goudse 48+) (20 gram)	0,4 microgram

Wat is de oorzaak van vitamine B12-tekort?

Er bestaan vele oorzaken voor een tekort aan vitamine B12. Deze zijn onder te verdelen in 4 categorieën: verminderde inname (geen/te weinig dierlijke producten in de voeding), een gestoorde opname, aangeboren stoornissen in de B12-stofwisseling, en overige oorzaken.

Ook is het mogelijk dat er bij één persoon meerdere oorzaken naast elkaar aanwezig zijn.
Sommige oorzaken zijn vrij eenvoudig te achterhalen, in andere gevallen kan dat erg moeilijk zijn.
Een aantal oorzaken kunnen worden opgelost, waardoor de opname van vitamine B12 zich kan herstellen.
Dit kan o.a.
Het geval zijn bij coeliakie, de maagbacterie helicobacter en parasieten in de darmen.

De meeste oorzaken zijn echter niet weg te nemen, waardoor blijvende behandeling noodzakelijk is.

Welke groepen lopen een verhoogd risico op vitamine B12-tekort?

Vegetariërs en veganisten lopen groter risico op een tekort – De meest voor de hand liggende oorzaak van een tekort is een onvoldoende inname vitamine B12. Dit zien we met name bij vegetariërs en veganisten, omdat ze geen vlees, vis of andere dierlijke producten consumeren. Ook ouderen krijgen sneller te maken met een vitamine B12 tekort. Meestal door onderliggende oorzaken die niet zeldzaam zijn voor deze groep.3 Maar bijvoorbeeld ook door moeite met het bereiden van maaltijden en psychofysiologische factoren.2 Tevens kan overmatig alcoholgebruik, lachgas, en medicatie zoals maagzuurremmers ten grondslag liggen aan een B12 deficiёntie.

Hoe laag mag vitamine B12 zijn?

Waarde vitamine B12 te laag, wat nu? – Bij een vitamine B12 waarde lager dan 148 pmol/L adviseert het NHG een behandeling met een supplement van tenminste 1000 microgram.2 Een vitamine B12 supplement van 1000 mcg zien wij echter als een toegankelijke onderhoudsdosering voor vegetariërs of veganisten die geen ongemakken ervaren. Voordelen product

Natuurlijke en goed opneembare vorm methylcobalamineSnelle opname door smelttabletIdeale onderhoudsdosering voor veganisten en vegetariërs

Dus wat staat je te doen? Allereerst is het belangrijk om te achterhalen waardoor deze afwijkende niveaus zijn ontstaan. Heeft het te maken met je dieet? Bijvoorbeeld door het uitsluiten van dierlijke producten, of komt het door medicatiegebruik? Een supplement kan je vervolgens ondersteunen om je vitamine B12 waarde weer op peil te krijgen.

Vous pourriez être intéressé : Ipad Pro 3e Generatie Welk Jaar?


Advies serum vitamine B12 waarde
Vitamine B12 waarde < 148 pmol/L	B12 Combi 10.000 met folaat
Vitamine B12 waarde 148 pmol/L – 250 pmol/L	B12 Combi 6000 met folaat en P-5-P
Vitamine B12 waarde 250 pmol/L – 450 pmol/L	B12 1000 mcg Methylcobalamine
Vitamine B12 waarde > 450 pmol/L	Multivitamine (volstaat)

table>

Advies Actief-B12 waarde Vitamine B12 waarde < 20 pmol/L B12 Combi 10.000 met folaat Vitamine B12 waarde 20 – 40 pmol/L B12 Combi 6000 met folaat en P-5-P Vitamine B12 waarde 40 – 60 pmol/L B12 1000 mcg Methylcobalamine Vitamine B12 waarde > 60 pmol/L Multivitamine (volstaat)

Gezien alleen laboratoriumonderzoek geen eenduidig uitsluitsel kan geven, is dus wel het advies om je niet blind te staren op je B12-waarden, maar ook een luisterend oor te bieden aan je lichaam. Voordelen product

Beste vormen van B12 in hoge doseringenGunstige invloed op vermindering vermoeidheid en futloosheid*Quatrefolic®, de best opneembare vorm van foliumzuur

Is het verstandig om vitamine B12 te slikken?

Opnameprobleem – Er kan in dat geval sprake zijn van een opnameprobleem, dat weer allerlei oorzaken kan hebben, legt Wolffenbuttel uit. “Ga dus nooit zomaar pillen slikken of B12-injecties nemen, maar laat altijd eerst een diagnose stellen”, is zijn advies.

Wolffenbuttel concludeert dat het B12-tekort geen hype is.
Er zijn wel degelijk meer mensen die de diagnose B12-deficiëntie krijgen, zegt hij.
Maar heb je klachten die op een tekort kunnen duiden, ga dan niet zomaar B12-pillen slikken.
Heb je klachten en ben je niet veganistisch, dan kunnen er allerlei redenen zijn waarom B12 niet door je lichaam wordt opgenomen”, zegt Schutte van het Voedingscentrum.

“Dan is het van belang om naar een huisarts te gaan.” Mensen met een opnameprobleem worden in principe met B12-injecties behandeld. “Ons advies is om geen extra B12 te nemen, tenzij je veganistisch eet”, vervolgt Schutte. “Als je al extra vitamines wil slikken, neem dan multivitaminen en niet meer dan de dagelijkse hoeveelheid.”

Hoe snel daalt vitamine B12 waarde?

6. Test of het erfelijk is MTHFR genetische mutatie – Je kunt ook een genetisch onderzoek doen om vast te stellen dat je erfelijk belast bent met een genmutatie waardoor je geen bioactief foliumzuur kunt aanmaken. Deze bioactieve vorm van foliumzuur is nodig om zelf bioactief vitamine B12 aan te maken. Deze genmutatie heeft gevolgen voor: Het aanmaken van antioxidanten, het verwerken van gifstoffen, en de aanmaken van dopamine, serotonine, melatonine, noradrenaline en adrenaline

De Kwaliteit van het immuunsysteem Het vermogen om het lichaam te ontgiften DNA-opbouw en –reparatie Het vermogen om neurotransmitters te produceren Het vermogen om spierbrandstof te maken voor spierspanning en energie. Het vermogen om zelf biologisch actieve vitamine B12 te kunnen maken

Vaak herken je bij je zus of kinderen dezelfde klachten die je zelf hebt. Sommige mensen krijgen vruchtbaarheidsproblemen en psychische problemen door deze genafwijking. Nieuw iGene test met genmutatie vitamine B12 opname exclusief bij DNA-Expert (by Bloedwaardentest ) Het gevaar van een te hoge Vitamine B12-waarde Regelmatig komt het voor dat men denkt dat hoge waarden van B12 schadelijk zijn.

Echter, dit geldt níét als dat door injecties of andere vormen van suppletie is gebeurd.
De Actief B12 test gaat niet hoger test dan 128 pmol/l en is niet geschikt voor het meten van te hoge waarden.
Dit is alleen te zien met de vitamine B12 serumtest.
Het lichaam kan bij een hoge inname zelf de opname van vitamine B12 uit de voeding beperken.

Er zijn geen nadelige effecten op het lichaam bekend van een hoge vitamine B12-inname. Het opnamepercentage van vitamine B12 neemt af bij toenemende inname. Bij een inname van 1 microgram voedingssupplement wordt 50% opgenomen, bij een inname van 25 microgram is dit slechts 5%.

Hieronder meer over een verhoogde waarde zonder dat men ooit injecties of hoog gedoseerde tabletten heeft gehad: Het merendeel van het via de voeding opgenomen vitamine B12 (cobalamine) wordt opgeslagen in de lever. Normaal bevat de lever een voorraad van enkele milligrammen, hetgeen de lichaamsbehoefte voor meerdere jaren kan dekken.

Stoornissen in de bindingseiwitten of stoornissen in de opslagcapaciteit in de lever kunnen leiden tot verhoging van de serum vitamine B12 cobalaminespiegel. Een te hoge vitamine B12 waarde, zonder dat er sprake is van supplementen of injecties, kan duiden op;

Bloedziekten zoals: Leukemie waarbij meestal sterke verhoging van het serum vitamine B12 te zien is, soms tot 10 maal toe de bovengrens. • Polycythaemia vera (PV): toename van serum vitamine b12 bij 30 tot 50% van de patiënten. De stijgingen zijn minder groot in vergelijking met leukemie. De ziekte wordt veroorzaakt voor een stijging van de productie van rode bloedcellen door het beenmerg. Deze ziekte is heel zeldzaam en komt jaarlijks maar bij 300 mensen voor in Nederland. Leveraandoeningen zoals: Acute hepatitis. • Levercirrose: hierbij kan het serum vitamine B12 oplopen tot 4-5 maal de bovengrens van de referentiewaarden. • leverkanker: bij meer dan 50% toename van serum vitamine B12 • andere soorten kanker.

Wanneer heb je een verhoogd risico op een vitamine B12 tekort?

Als je een maagverkleining hebt ondergaan. Maagoperatie waarbij (een groot deel) van de maag verwijderd wordt. Het maagslijmvlies produceert dan niet voldoende intrinsic factor, waardoor vitamine B12 niet opgenomen kan worden. Als je de ziekte van Crohn of PDS Prikkelbare Darm Syndroom hebt. In verband met de maag-darmklachten en diarree is het verstandig om vitamine B12 in de gaten te houden Als je Alcoholist bent. Als je dagelijks overmatig alcohol gebruikt en daarnaast weinig eet, heb je een grote kans opeen te laag vitamine B12. Je maag en darmen nemen de vitamine B12 minder goed op. Als je niet tegen gluten kunt. Een vitamine B12 te kort komt vaker voor bij coeliakie, door de beschadiging van het darmslijmvlies is het van belang dat de vitamine B12 via injecties wordt aangevuld. Deze aanvulling hoeft niet altijd levenslang te zijn. Zodra de darmen zich hersteld hebben, kan de opname weer normaal zijn. Als je een maagzweer hebt. Hierdoor werken de maagsappen niet goed, wat kan leiden tot een vitamine B12 te kort. Als je maagzuurremmers gebruikt. Hierdoor werken de maagsappen niet goed, wat kan leiden tot een vitamine B12 te kort. Naarmate je ouder wordt. Een vitamine B12-tekort komt veel voor bij ouderen. Vaak worden de klachten toegeschreven aan het ouder worden. Maar vanwege de ernst van de gevolgen die kunnen ontstaan, moet het risico van een vitamine B12-tekort bij ouderen zeer serieus genomen moeten worden. Bij ouderen vermindert de hoeveelheid van vitamine B12 in het lichaam jaarlijks met 18-28 pmol/L. Een normale waarde kan binnen een paar jaar dalen tot het niveau van een tekort. Vandaar dat een regelmatige controle belangrijk is. Bij ouderen kan de productie van maagzuur afnemen. Hierdoor kan vitamine B12 minder goed opgenomen worden. Ouderen hebben daardoor vaker een vitamine B12 tekort. Als je zwanger bent of wilt worden, Vitamine B12 is zowel voor als tijdens de zwangerschap belangrijk. Uit onderzoeken is gebleken dat een tekort aan vitamine B12 in verband gebracht wordt met onvruchtbaarheid, miskramen en neurale buis defecten. Aan het belang van foliumzuur wordt tegenwoordig veel bekendheid gegeven (en terecht), om dezelfde redenen. Echter, indien een tekort aan vitamine B12 bestaat, kan foliumzuur in het lichaam niet omgezet worden. De waarde van foliumzuur in het bloed stijgt dan wel, terwijl er een tekort aan kan bestaan in de rode bloedcellen. Als je bepaalde medicijnen gebruikt. In zeldzame gevallen kan een vitamine B12 tekort ontstaan als gevolg van medicijngebruik. Als je Pernicieuze anemie hebt. Dit is een bepaalde vorm van bloedarmoede die ontstaat als gevolg van een auto-immuun ziekte van het maagslijmvlies. Door deze auto-immuun ziekte produceert de maag niet of nauwelijks ‘intrinsic factor’. Dit stofje is echter belangrijk voor een goede opname van vitamine B12 in de dunne darm. Als je een Infectie met de Helicobacter pylori-bacterie hebt. Deze infectie kan de oorzaak zijn van een van een atrofische maagontsteking. Hierbij is de slijmvlieslaag aan de binnenkant van de maag veel dunner dan normaal, waardoor minder intrinsic factor door de maag wordt geproduceerd. Dit stofje is echter belangrijk voor een goede opname van vitamine B12 in de dunne darm. Als je risico loopt op verminderde inname van vitamine B12. Dit komt met name voor bij veganisten en vegetariërs omdat vitamine B12 vooral in dierlijke voeding zit. Als je een Bacteriële overgroei in de dunne darm hebt. Bijvoorbeeld Candida Albicans. Hierdoor wordt vitamine B12 minder goed opgenomen door het lichaam.

Welke klachten heb je bij een vitamine B12 tekort?

Tintelingen, doof gevoel, brandend gevoel in armen, benen, handen en/of voeten, zenuwpijn, op “watten” lopen, uitvalsverschijnselen Concentratiestoornissen, geheugenproblemen Afasie: niet op de juiste woorden kunnen komen, verkeerde woorden gebruiken, verspreken Ataxie: onverklaarbaar vallen, of ergens tegen aan lopen, verlies van positiegevoel, dingen omgooien, struikelen, moeilijk lopen Verminderde pijnbeleving, Verminderde fijne motoriek, Verminderde reuk en smaak Depressie, nervositeit, geïrriteerdheid, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, gedragsveranderingen, apathie Dementie, verwardheid Psychose, paranoia, hallucinaties Spierpijn en krachtsverlies Ontstoken tong, branderige, pijnlijke of prikkelende tong, gevoelige mond Vermoeidheid, slaperigheid Misselijkheid, verlies van eetlust, gewichtsverlies Menstruatieklachten, zoals uitblijven menstruatie, hevige menstruatie, te lange menstruatie, verergerde menstruatiepijn Gewrichtsklachten Kortademigheid, benauwdheid, hartkloppingen Duizeligheid Bleekheid van de huid Het koud hebben Impotentie Onvruchtbaarheid Haaruitval Veranderingen in gezichtsveld, wazig zien Darmklachten Incontinentie en/of vaak plassen Hoofdpijn Spiertrekkingen en spierkrampen Oorsuizen

Vitamine B12 heeft invloed op het homocysteïnegehalte in het bloed. Homocysteïne is een stof die ontstaat bij de stofwisseling van eiwitten. Een hoog homocysteïnegehalte wordt in verband gebracht met de ontwikkeling van Alzheimer en hart- en vaatziekten.

Welke vitamine mis je als je duizelig bent?

Wat zijn de symptomen van een D-tekort op de huid? – Eén van de eerste indicatoren van een tekort aan vitamine D is onze huid. Een doffe, droge huid duidt op ontoereikende waarden van het nutriënt, Daarnaast ga je sneller zweten. De huid is één van onze belangrijkste organen aangezien het een natuurlijk barrière vormt tegen ongewenste invloeden van buitenaf.

Uit een meta-analyse uitgevoerd door dermatologen is naar voren gekomen dat vitamine D vele functies uitoefent in onze organen en weefsels waar zich vitamine D ontvangers bevinden.
De onderzoekers stellen dat het nutriënt een centrale rol inneemt binnen de dermatologie.
Niet alleen omdat de synthese in de huid plaatsvindt, maar ook door de veelzijdige werking die de zonnevitamine heeft bij huidaandoeningen zoals acne, schilfers, roodheid of eczeem.

Bij deze aandoeningen is het verstandig om de vitamine D waarden te meten en suppletie te overwegen.13

Welke vitamine is goed voor herstel van de zenuwen?

Vitamines B en D lijken in belangrijke mate zowel het regeneratieproces van zenuwbanen, alsook het functioneel herstel van het eindorgaan te versterken. Vitamines C en E vertonen een belangrijk antinociceptief effect.

Welke vitamine tekort door stress?

V eel vitamine en mineralen zijn essentiëel voor een gezond lichaam. Maar welke vitamine kunnen een bijdrage leveren wanneer je stress wilt aanpakken. Vitaminen B5 en B12 spelen een belangrijke rol in ons lichaam. Vitamine B5 ondersteunt niet alleen tijdens drukke werkzaamheden,maar ook in spannende tijden en in stress-situaties.

Hoe vitamine B12 binnenkrijgen?

Bronnen van vitamine B12 – Vitamine B12 zit in dierlijke producten zoals melk, melkproducten, vlees, vleeswaren, vis en eieren. Ook in plantaardige producten kan vitamine B12 voorkomen, bijvoorbeeld in gedroogd zeewier en algen. Maar een groot deel hiervan is een variant die niet actief is en het lichaam niet goed opneemt.

Welke vitaminen kunnen niet samen?

Mogelijk ongewenste bijwerkingen – Voor vitamine C, bètacaroteen, ijzer, fosfor, kalium en mangaan zijn er aanwijzingen dat bepaalde hoeveelheden mogelijk ongewenste bijeffecten veroorzaken. Daarbij moet je bijvoorbeeld denken aan darmklachten bij meer dan 2 gram vitamine C. Maar voor deze vitamines en mineralen zijn geen aanvaardbare bovengrenzen vastgesteld.

Hoe B12 beter opnemen?

Vitamine B12, ook wel cobalamine, komt alleen voor in dierlijke producten zoals melk, vlees, vis en ei. Wanneer je stopt met het eten van dierlijke producten is het belangrijk om erop te letten dat je toch dagelijks vitamine B12 binnen krijgt. Vitamine B12 wordt gemaakt door micro-organismen (bacteriën).

Dit krijgen dieren binnen via hun voeding en drinkwater of doordat de bacteriën in de darmen kobalt omzetten in vitamine b12 (cobalamine).
Vitamine b12 is nodig voor een goede werking van het zenuwstelsel en de aanmaak van rode bloedcellen.
Door de hedendaagse hygiëne in onze leefomgeving, maar ook die van het vee, is het voor dieren uit de vee-industrie lastig om voldoende kobalt uit de bodem binnen te krijgen, waardoor zij voeding krijgen dat verrijkt is met kobalt.

Je kunt dus mensenvoeding verrijken of diervoeding verrijken om aan de noodzaak om voldoende b12 binnen te krijgen te voldoen. Geen enkele manier van eten geeft je een ‘natuurlijk bron van B12′. In dit artikel leggen we uit waar je op moet letten als je ervoor kiest om B12 supplementen te slikken in plaats van dierlijke producten te eten.

Wanneer je altijd dierlijke producten gegeten hebt kan je zo’n 3 tot 5 jaar met je vitamine B12 voorraad vooruit voordat hiervan een tekort ontstaat in je lichaam.
Vitamine B12 is, lucky enough, de enige water-oplosbare vitamine die het lichaam kan opslaan.
Dat gebeurt grotendeels in de lever.
Een tekort komt niet snel voor, maar als je langdurig veganistisch eet is het wel belangrijk om vitamine B12 te suppleren, anders kan je uiteindelijk alsnog een tekort krijgen.

Naar schatting heeft maar liefst 3 tot 5 procent van de bevolking een tekort. Hiervan is veganistisch eten tot nu toe meestal niet de oorzaak bij volwassenen. Wanneer kinderen veganistisch eten en vanaf na de zoogperiode geen voeding krijgen met toegevoegde vitamine B12 of B12 supplementen, kunnen zij snel een vitamine B12 tekort oplopen.

Met ernstige gevolgen voor de ontwikkeling van het kind.
Bij volwassenen doen de klachten van een B12 tekort zich heel geleidelijk voor.
Het gaat om a-typische klachten waarbij je mogelijk niet direct denkt aan een B12-tekort.
Veelvoorkomende klachten bij volwassenen met een B12 tekort zijn: (extreme) vermoeidheid, depressie, geheugenverlies, jeukende huid, spierzwakte en coördinatiestoornissen.

B12-supplementen nemen als je hoofdzakelijk plantaardig eet is dus noodzaak en geen ‘doe het maar voor de zekerheid’ ding, zoals sommige mensen de multivitamine gebruiken.1. Hoe moet ik vitamine B12 bijslikken? Zoals aan het begin van dit artikel is uitgelegd is het essentieel om voldoende vitamine B12 binnen te krijgen, ook wanneer je nu nog een prachtige vitamine B12 bloedwaarde hebt.

Wanneer je plantaardig eet moet je de vitamine binnen krijgen in de vorm van een supplement die je dagelijks of enkele keren per week slikt.
Er zijn verschillende soorten vitamine B12, ook wel cobalamine genoemd, namelijk methylcobalamine, hydroxycobalamine, S-adenosylcobalamine en cyanocobalamine.
De eerste twee cobalamine varianten zijn ‘inactief’ en de laatste twee ‘actief’.

Welke moeten je nemen? We leggen je eerst de verschillen uit.1.1. Inactieve cobalamine (B12) Cyanocobalamine en hydroxycobalamine worden vaak toegevoegd aan voedingsmiddelen zoals plantaardige zuivelvervangers en vleesvervangers. Deze vitamine B12 varianten zijn ‘inactieve vitamine B12′.

De inactieve vorm van cobalamine heeft als voordeel dat de vitamine B12 niet spontaan wordt afgebroken onder invloed van het licht en de lucht. Cyano- en hydroxycobalamine worden in het lichaam ‘geactiveerd’ tot een werkzame B12 vitamine. Het stofje cyanide wordt geactiveerd wanneer het met maagsap in aanraking komt.

De stof intrinsic factor speelt hierin een sleutelrol en bindt in de dunne darm de cyano- of hydroxycobalamine zodat de het eiwit-vitamineB12-complex opgenomen kan worden in het lichaam. Waarschijnlijk neemt je lichaam zo’n 40 tot 50% van de vitamine B12 die je binnenkrijgt op.

Cyanocobalamine is de synthetische vorm van hydroxycobalamine.
Cyanocobalamine vind je het meest terug in vitamine B12-supplementen en is het goedkoopst.
De dosis die vermeld staat op de verpakking van een supplement bevat daadwerkelijk die hoeveelheid cyanocobalamine.
Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld supplementen met methylcobalamine.

Hydroxocobalamine is een in de natuur voorkomende vitamine B12. Hydroxycobalamine wordt gebruikt bij de behandeling van ernstige B-12 tekort, waarbij het toedienen van cyanocobalamine supplementen onvoldoende effect heeft gehad. De hydroxycobalamine wordt via een infuus toegediend.

Een vervelende bijwerking hiervan kan zijn dat je acne ontwikkeld. Dit gebeurd alleen bij hoge doseringen die parenteraal worden toegediend.1.2. Actieve cobalamine (B12) Methylcobalamine en S-adenosylcobalamine komen net als hydroxycobalamine van nature voor in dierlijke voedingsmiddelen en zijn ‘actieve’ cobalamine varianten.

Wanneer de opname van vitamine B12 via de darmen beperkt is, bijvoorbeeld bij een medische aandoening, kun je methylcobalamine of S-adenosylcobalamine zuigtabletten innemen. Deze cobalamine varianten kan je lichaam gelijk gebruiken. De opname vindt al plaats in het mondslijmvlies.

Het nadeel van methyl- en S-adenosylcobalamine supplementen is dat het onbekend is hoeveel cobalamine daadwerkelijk in het supplement zit. Dit komt omdat er vitamineverlies optreedt bij actieve vitaminen, net zoals dat gebeurt bij groenten en fruit die lang bewaard worden (je moet het sneller gebruiken als je er meer vitaminen uit wilt halen).

Methylcobalamine is populair, terwijl het niet perse beter voor je is dan cyanocobalamine. De reden voor de populariteit is waarschijnlijk omdat marketeers vitamine B12-pillen met methylcobalamine ‘actief B12′ noemen en dat klinkt gewoon goed. Met deze marketingtruc kunnen fabrikanten de prijs van hun product verhogen, maar zoals hierboven al staat omschreven, is methylcobalamine minder stabiel, breekt het sneller af en weet je nooit precies hoeveel je binnenkrijgt.

Als je om een bepaalde reden toch methylcobalamine moet slikken, dat dien je dit dagelijks te doen om er in ieder geval zeker van je zijn dat je niet te weinig vitamine B12 binnen krijgt.1.3.
Welke cobalamine moet ik kopen? Methyl- en S-adenosylcobalamine kunnen in sommige medische gevallen de voorkeur hebben boven cyano- of hydroxycobalamine, bijvoorbeeld wanneer je maag te weinig van de stof intrinsic factor aanmaakt**.

Wanneer dit niet het geval is heeft een supplement in de vorm van cyanocobalamine de voorkeur; het is een stuk goedkoper en je weet precies hoeveel je ervan binnen krijgt. Dit geldt zowel voor diegene die zijn B12 status wilt onderhouden alsmede voor diegene die waarbij een B12 tekort is vastgesteld.

Rook je, gebruik je metformine of heb je maagzuurproblemen, een stofwisselingsziekte of nierproblemen en wil je veganistisch eten neem dan contact op met je huisarts en/of diëtist.2.
Hoeveel vitamine B12 heb ik dagelijks nodig om tekorten te voorkomen? Dagelijks heb je vanaf je puberteit zo’n 2.8 mg vitamine B12 nodig.

Tabel 1 Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B12. Bron: Het Voedingscentrum Tabel 1 Idealiter zou je als volwassenen een cobalamine supplement van 2,8 microgram per pilletje willen hebben. Alleen kun je bij de drogist alleen cobalamine supplementen vinden met minimaal 10 microgram per pilletje. Hoe zit dat? Wanneer je een vitaminesupplement gebruikt, dan geldt doorgaans het advies om niet meer dan 100% procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) te nemen.

De ADH van vitamine B12 is gebaseerd op de hoeveelheid B12 die we dagelijks verliezen en dat is ongeveer 1 microgram vitamine B12.1 Microgram vitamine B12 is de hoeveelheid die je lichaam dagelijks weer moet aanvullen.
Wanneer we een vitamine B12 supplement innemen kan ons lichaam daarvan maximaal 40 tot 50% van opnemen.

Neem je dus een vitamine B12-supplement van precies 2,8 microgram, dan neem je daar slechts 1,12 microgram van op. Dat is dus precies genoeg en daar is dan ook de ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) op gebaseerd. Wanneer je een hoger gedosseerde supplement neemt, neem je ironisch genoeg minder van het supplement op, dus minder dan die 40 tot 50%.

Als je bijvoorbeeld dat supplement van 10 microgram vitamine B12 inneemt, neem je daar maar 10% van op, 1 microgram dus.
Dit is ook voldoende om je dagelijkse verlies aan te vullen.
Er is geen bovengrens vastgesteld van vitamine B12, dus meer vitamine B12 binnenkrijgen via een supplement is niet schadelijk voor je gezondheid.

Zorg er wel altijd voor dat het supplement op lege maag inneemt en het fijn kauwt of druppels inneemt. Wanneer je het B12-supplement in een keer doorslikt kan je lichaam mogelijk niet alle B12 opnemen.2.1 Andere vitamine B12 aanbeveling: dagelijks extra vitamine B12 binnenkrijgen verkleint het risico op hart en vaatziekten Michael Greger, een Amerikaanse arts, adviseert een hogere vitamine B12 dosis aan dan de het Voedingscentrum of de Gezondheidsraad.

Volgens onderzoeken van Greger ligt de ADH van 2,8 microgram onder het ideale minimum van wat je dagelijks binnen zou moeten krijgen. Uit verschillende studies die hij aanhaalt blijkt dat een hogere vitamine B12 aanbeveling helpt bij het verlagen van het homocysteïnegehalte. En een te hoog gehalte aan homocysteïne is geassocieerd met atherosclerose, ookwel aderverkalking genoemd.

Dit kan dan weer leiden tot hart- en vaatziekten, Hoe groot de kans is op deze gevolgen bij een verhoogd homocysteïne is niet duidelijk. De reden dat Greger een hogere ADH aanbeveelt dan de Gezondheidsraad heeft dus niet te maken met het voorkomen van tekorten of het beschermen van het zenuwstelsel, maar op het positieve effect dat een hogere B12 inname heeft op het risico om hart-en-vaatziekten te ontwikkelen. Tabel 2 Greger adviseert volwassenen om dagelijks 3,5 microgram vitamine B12 binnen te krijgen. Dat is drie tot vier keer zoveel als wat de Gezondheidsraad wilt dat je binnenkrijgt (1 microgram). Om 3,5 microgram binnen te krijgen moet je elke dag een supplement met 50 microgram vitamine B12 binnenkrijgen (7% hiervan neem je dus ongeveer op)***.

Ter vergelijking: om 1 microgram binnen te krijgen moet je 2,8 (40-50% opname) of 10 microgram (10% opname) suppleren).
Je ziet dat Greger ook de optie geeft om 1 keer per week 2000 microgram vitamine B12 te suppleren.
Dit advies berust op het effect van diffusie; ongeveer 1% van de 2000 microgram (20 microgram dus) kan via het proces diffusie in de bloedbaan worden opgenomen.

Dit proces vindt alleen plaats bij dergelijke hoge dosissen B12. De overige 4,5 microgram, van de totale weekbehoefte van 24,5 microgram (3,5×7 =24,5 microgram per week), neem je op via het normale proces waarbij de cyanocobalamine zich bindt aan intrinsic factor en opgenomen wordt in de dunne darm.

Dit gebeurt met ongeveer 1% van de totale dosis.
Tot slot valt op dat mensen ouder dan 65 jaar door Greger wordt geadviseerd om dagelijks een hoge dosis vitamine B12 te slikken.
Dit komt omdat het bij ouderen vaker voorkomt dat de absorptievermogen van de darmen verminderd is en het lichaam dus minder B12 kan opnemen.

Daarom is de aanbeveling voor deze doelgroep 1000 microgram vitamine B12 per dag. Wij geven als diëtisten de voorkeur aan deze aanbevelingen van dr. Greger, mede omdat er geen aanvaardbare bovengrens geldt voor vitamine B12 en je, vooralsnog bekend is, niet teveel van vitamine B12 kan binnenkrijgen.

Vitamine B12 is een wateroplosbare vitamine, als je er teveel van binnenkrijgt plas je dit ook weer uit.
Let wel op: onnodig of vaker hoge doseringen vitamine B12 slikken raden wij af.
Het feit dat er geen aanvaardbare bovengrens geldt voor vitamine B12 en het gegeven dat je deze vitamine gemakkelijk uitplast, betekent niet automatisch dat er geen nadelige effecten bestaan bij het dagelijks overdoseren ervan.

Het enige dat we weten is dat er geen nadelige effecten bekend zijn.3. Zijn er plantaardige voedingsmiddelen die vitamine B12 bevatten? Vitamine B12 (hydroxy- en cyanocobalamine) wordt vaak toegevoegd aan sojayoghurts, plantaardige melk en aan vleesvervangers.

Plantaardige producten bevatten van nature géén vitamine B12 die voor ons lichaam bruikbaar is.
Verrijkte voedingsmiddelen worden per 100 milliliter/gram standaard verrijkt met 0,38 microgram vitamine B12.
Het vormt een mooie aanvulling bij mensen die vegetarisch eten of weinig dierlijke producten eten.

Als je helemaal plantaardig eet zou je bij het consumeren van drie porties verrijkte voedingsmiddelen aan de krappe kant zitten, maar mogelijk net voldoende vitamine B12 binnenkrijgen (3 x 200 ml = 3 x 0,76 mcg = 2,28 mcg) om daarnaast geen supplementen te hoeven gebruiken áls je de aanbevelingen van de Gezondheidsraad als maatstaf neemt.

Het is niet altijd haalbaar om 3 tot 4 verrijkte voedingsmiddelen op een dag te nemen, daarom is het verstandig om (ook) vitamine B12 te suppleren.
Inderen zouden uit verrijkte voedingsmiddelen voldoende vitamine B12 kunnen halen, mits zij heel consequent deze voedingsmiddelen consumeren en hun bord altijd leegeten.

Dit is vaker theorie dan praktijk en ook adviseren we daarom om kinderen die hoofdzakelijk plantaardig eten dagelijks een vitamine B12 supplement te geven.4. Moeder en kind Wanneer kinderen geen of onvoldoende vitamine B12 binnenkrijgen heeft dit zeer ernstige gevolgen voor hun ontwikkeling.

Een van de eerste symptomen van een vitamine B12 gebrek is een afbuigende groeicurve. Vitamine B12 is van belang bij de aanleg van het centrale zenuwstelsel. Wanneer dit onvoldoende lukt ontstaat een ernstige psychomotorische ontwikkelingsachterstand. “De prevalentie van vitamine B12-deficiëntie op de zuigelingenleeftijd is niet geheel duidelijk.

Men veronderstelt dat deze in westerse landen laag is ten opzichte van die in ontwikkelingslanden. Maar aangezien een toenemend aantal moeders een vegetarisch dieet gebruikt en borstvoeding geeft, bestaat het risico dat de prevalentie van een vitamine B12-deficiëntie in de westerse landen bij borstgevoede kinderen zal toenemen.” Bron: NTVG Dit is makkelijk te voorkomen door ervoor te zorgen dat kinderen dagelijks voldoende vitamine B12 en vitamine D binnenkrijgen.

Jammer genoeg lees je veelvuldig in de media dat een plantaardige voedingspatroon voor kinderen ongezond en gevaarlijk is, terwijl het eigenlijk gaat om het ‘niet binnenkrijgen van b12′ dat gevaarlijk is*.
Schakel altijd hulp van een diëtist in wanneer je besluit je kind plantaardig op te voeden en ga niet zelf dokteren als je geen medische voedingsachtergrond hebt.4.1 Borstvoeding Bevat borstvoeding voldoende B12 voor mijn kind? Bij een plantaardig dieet waarbij de moeder voor en tijdens de zwangerschap altijd vitamine B12 heeft bijgeslikt en waarbij de B12 status normaal is, kan aangenomen worden dat het kind vanaf de geboorte een eigen voorraad vitamine B12 heeft aangelegd die voldoende is voor het eerste levensjaar.

Hierdoor zou je in theorie geen extra B12 hoeven te geven aan je kind tot 1 jaar.* Indien de moeder een vitamine B12 tekort heeft, is de B12-voorraad die het kind heeft aangelegd echter veel kleiner. Ondanks dat we dit niet terug hebben kunnen vinden in het NEVO-tabel (daarin wordt niet gemeld dat borstvoeding vitamine B12 bevat), blijkt uit diverse wetenschappelijke bronnen (bekijk de bronnen uit de bronnenlijst van deze link: NTVG ) dat moeders die voldoende B12 binnenkrijgen een klein beetje B12 doorgeven via de borstvoeding; ongeveer 1/3 van de bloedwaarde van de moeder.

Ondanks deze enigszins geruststellende feiten, is een beter advies om kinderen van ouders die hoofdzakelijk plantaardig eten vanaf 6 maanden extra B12 te geven. Zeker wanneer je serum B12-status (bloedwaarde) niet bekend is, is het verstandig om geen risico’s te nemen en er niet vanuit te gaan dat borstvoeding voldoende B12 bevat voor je kind.

Daarnaast weet je als ouder vaak niet hoeveel B12 je baby als voorraad heeft aangelegd tijdens de zwangerschap (waarin de moeder hoofdzakelijk plantaardig heeft gegeten).4.2 Zwangerschap Wanneer er een vitamine B12-tekort is geconstateerd voor de zwangerschap dan is het belangrijk dit tekort snel op te heffen, het liefst vóórdat je zwanger wilt worden.

Ook is het belangrijk om extra B12 te blijven slikken tijdens de zwangerschap. De arts kan bepalen of het mogelijk beter is om vitamine B12-injecties (in de vorm van hydroxycobalamine) te krijgen. Deze injecties kunnen veilig toegediend worden tijdens de zwangerschap. De B12 zal ook de foetus bereiken via de placenta.

Tijdens de zwangerschap wordt meer vitamine B12 verbruikt, en aanvulling is dan zeker nodig gezien het feit dat vitamine B12 essentieel is voor vorming van het zenuwstelsel, voor de vorming van DNA en voor de groei van de foetus.5. Wat moet ik doen als een vitamine B12-tekort vermoed? Wanneer je denkt dat er bij jou of je kind sprake van een vitamine B12 tekort is, laat dan je bloed methylmalonzuur (MMA) meten via de huisarts.

Via de huisarts is het ook mogelijk om vitamine B12 injecties (in de vorm van hydroxycobalamine) te krijgen.6. Conclusie Wel of geen tekort. Het is verstandig om vitamine B12 bij te slikken als je hoofdzakelijk plantaardig (vegan) eet. Dit geldt al vanaf de leeftijd van 6 maanden. De beste variant is cyanocobalamine, tenzij je rookt, maagproblemen hebt of kampt met andere medische aandoeningen.

De ADH die de Gezondheidsraad heeft vastgesteld gelden als minimum om een vitamine B12 gebrek te voorkomen. Mogelijk loopt je een lager risico op het ontwikkelen van hart-en-vaatziekten als je dagelijks een hogere vitamine B12 dosis binnenkrijgt volgende de aanbevelingen van M.

Greger, dit is echter niet met zekerheid vastgesteld.Twijfel je erover of jouw vitamine B12 supplementen goed zijn? Stuur ons gerust een bericht. diëtist, plantaardig, supplementen, vegan, Vegan kinderen, vitamine B12, whole food plant based, voedingsadvies August 10, 2020 vitamine B12, cya, methyl, hydroxycobalamine, vitamine b12-tekort, vegan, zwangerschap, kinderen, moeder, zenuwstelsel, dr.

greger, homocysteïne, S-adenosylcobalamine, Inactieve cobalamine 9 Comments Previous

Hoe lang duurt het voordat B12 pillen werken?

Deze website maakt gebruik van sociale media en analytische cookies. Door gebruik te blijven maken van deze website, of door ‘ok’ te klikken, geef je aan akkoord te zijn met het gebruik van cookies.27,8% van de mensen die een andere behandeling dan injecties kregen, merkte in de eerste maand verbetering van klachten.

Hoe lang duurt Beginverergering B12?

Mogelijke bijwerkingen van behandeling –

Hoofdpijn (vaak 1 tot 10%) Acne, acneïforme dermatitis Allergische huidreacties, zoals eczeem en exantheem, veroorzaakt door het cobalt Allergische reacties, zoals jeuk, urticaria (soms) Anafylactische shock (zeer zelden: < 0,01%)

Behandeling van B12 tekort leidt tot de productie van nieuwe erytrocyten. Dat kan in een zeldzaam geval resulteren in een verhoogd intracellulair gebruik van kalium (potassium), met als mogelijk gevolg een ernstig kalium tekort. In dat geval is een ziekenhuisbehandeling met telemonitoring van het hartritme noodzakelijk.

Soms blijkt dat, na aanvang van de vitamine B12 suppletie, er een (tijdelijke) verergering van het klachtenbeeld optreedt met of zonder bijwerkingen (zie hierboven). Deze ‘beginverergering’ verdwijnt meestal na enkele dagen of weken. Dit fenomeen wordt, chemisch gezien, nog niet helemaal begrepen. De oorzaak hiervan is nog niet voldoende onderzocht.

Waarschijnlijk worden reeds aangetaste cellen afgebroken waarna herstel kan intreden. Een fout die dan vaak wordt gemaakt is, dat men stopt met de behandeling ‘want de klachten worden erger’. Een (tijdelijke) verergering mag ook niet tot de conclusie leiden dat er geen B12-tekort aanwezig is of was.

Hoe lang duurt het voordat een B12 injectie werkt?

De injectie krijgt u meestal elke maand of elke 2 maanden, soms vaker. U merkt niet meteen dat hydroxocobalamine voor u werkt. Hoelang u de injecties met hydroxocobalamine moet gebruiken hangt af van de oorzaak van het vitamine B12-tekort.

Welke groepen lopen een verhoogd risico op vitamine B12-tekort?

Lyna